درِمهر
در بینش اشوزرتشت خداوند را باید در روشنایی جستجو کرد.درِمهر محل نور ونماد اجاق خانواده ،شهر یا کشور استدرِمهر
در بینش اشوزرتشت خداوند را باید در روشنایی جستجو کرد.درِمهر محل نور ونماد اجاق خانواده ،شهر یا کشور استآتشکده کوسان
آتشکده کوسان
شماره ثبت در فهرست آثار ملی ایران : 5410
این بنا در جنوب غربی روستای آسیابسر و در بالای کوه کم ارتفاع قرار دارد ، اگر چه هنوز کاملا مشخص نیست که بنای مذکور همان آتشکده دوران تاریخی باشد ، ولی با توجه به بقایای معماری و جزئیات آن می توان تا مطالعات کامل بنا نام آتشکده را بر آن اطلاق کرد.
بنا دارای نقشه مربع و ابعاد آن 5/8 × 5/8 متر است . با توجه به بقایای معماری و فرم مربع شکل ،این بنا کاملا القاء کننده یک چهار طاقی است.
مصالح اصلی این بنا را سنگ و ساروج تشکیل می‌دهد . بخش ظاهری دیوارها با سنگها منظم هندسی چیده شده و داخل دیوارها با لاشه سنگ و خاک پر شده است . قطر دیوارها 110 سانتی متر بوده و ارتفاع دیوارهای سنگی باقی مانده در چهار ضلع بنا به ابعاد متغیر 150-190 – 210-220 سانتی متر است . احتمال آنکه بقایای بجای مانده متعلق به معماری مذهبی دوره تیموری باشد دور از ذهن نیست.
رابینو
نویسنده کتاب معروف مازندران و استرآباد درارتباط با روستای کوسان
(کوهستان‌کنونی) می نویسد: ده کوسان که کنار رودخانه کوسان در چهارمیلی
غربی اشرف می باشد. ابن اسفندیار نیز در ارتباط با این روستا می نویسد:
کوسان در پای قلعه آب دارا واقع بود این قلعه بدون شک همان قلعه دارا (دز
دارا) است که نزدیک آن قریه مرزن آباد واقع بوده و گفته اند طوس نوذر که
فرمانده لشکر کیخسرو بود قصبه ای در پنجاه هزار ساخت در محلی که معروف به
کوسان بود آن را طوسان نامید. محل قلعه ای که او ساخته بود هنوز تا زمان
ابن اسفندیار در هنگامی که لومان دون خوانده می شد معلوم بود. کیوس جد باو
در این نقطه آتشکده ای ساخت . کوسان در قرن نهم هجری اقامتگاه سادات
بابلکانی بود.
آنچه که بر اهمیت این روستا و درنتیجه به شهر بهشهر
افزوده است وجود آتشکده طوس می باشد. ساخت بنای این آتشکده که از دوره
ساسانیان در کوسان برجای مانده است به کیوس، پسر قباد (جدّ باوکه از
نامداران ایرانی زمان ساسانیان می باشد) نسبت‌داده‌شده است. گفته می‌شودکه
این آتشکده مورد بازدید فیروزشاه (احتمالا فیروز ساسانی) نیز قرار گرفته
است . درواقع بنای کوسان به دورة شاهان افسانه‌ای ایران نسبت داده شده و
گفته می شود که طوس نوذر (فرمانده لشکر و سپهسالار کیخسرو ) در پنجاه هزار
یا همان منطقه بهشهر امروزی، قصبه و شهری به نام طوسان بنیان نهاد که
اکنون آن را کوسان می‌گویند. محل قلعه‌ای که او ساخت تا زمان ابن
اسفندیار[1] معلوم بود. همچنین طبق نوشته ابن اسفندیار، در این محل پادگان
نظامی توسط اعراب ایجاد گردید. گفته شده است که درقرن نهم هجری اقامتگاه
سادات بابلکانی بود.
بهر حال ، کشف آثار باستانی و همچنین مجموعه ای
از سکه های عهد ساسانی در این محل همه حاکی از اهمیت محل در عهد ساسانی
است. هم اکنون نیز ویرانه‌های این آتشکده وجود دارد. گفته می شود که باو
برادرزاده انوشیروان پادشاه ساسانیان نیز بدست بلاش (ولاش) در آتشکده کوسان
کشته شد.
